Tasarı uyarınca; İcra ve İflas Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Milletlerarası Tahkim Kanunu, Tebligat Kanunu, Vergi Usul Kanunu, Sınai Mülkiyet Kanunu başta olmak üzere birçok kanunda önemli değişiklikler yapılmaktadır.
Abdülkadir Güzeloğlu & Tarık Kurban
Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla yargı sisteminin kalitesi, hızı ve sözleşmelerin icrası hakkında önemli değişiklikler ile birlikte hukuk sisteminin daha etkin hale getirilmesi istenmektedir.
Türkiye'de yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla kurulan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulunun bakanlıklar ve çeşitli sivil toplum örgütleri ile uzun süredir yürütülegelen çalışmalar neticesinde hukuksal süreçlerle ilgili Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Değişiklikte en dikkat çeken düzenlemenin, bünyesinde pek çok sorun barındırdığı ifade edilen iflas erteleme kurumunun yürürlükten kaldırılması ve konkordato kurumunun etkin ve işlevsel bir yapıya kavuşturulması olduğu ifade edilmektedir.
Tahkim Mevzuatında Gerçekleştirilen Değişiklikler
Tahkim yargılamasında Bölge Adliye Mahkemelerinin 2016 yılında ülke genelinde faaliyete geçirilmesiyle ortaya çıkan ticari uyuşmazlıklara ilişkin tahkim yargılamasında görevli ve yetkili mahkeme sorunu, yargılamaların uzamasına ve yargı masraflarının artmasına neden olmaktadır. Değişiklik ile asliye hukuk ve asliye ticaret mahkemeleri arasındaki ayrımın görev ayrımı olarak belirlenmesi neticesinde ortaya çıkan sorunların görevli ve yetkili mahkemelerin açıkça belirtilmesi ile çözüme kavuşturulması hedeflenmektedir.
Değişiklik uyarınca 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunun 15.maddesi uyarınca tahkim yargılaması neticesinde verilen nihai karara karşı açılacak iptal davalarında görevli mahkemenin bölge adliye mahkemesi olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, tahkim yargılaması sırasında mahkeme kararına ihtiyaç duyulması halinde ise görevli mahkemenin, uyuşmazlığın niteliğine göre asliye hukuk veya asliye ticaret mahkemesinin olduğu tespit edilmektedir. Böylelikle yargılama sırasında mahkeme kararına ihtiyaç duyulması halinde asliye hukuk ve asliye ticaret mahkemelerinin görevli olacağı ancak nihai kararın verilmesinden sonra açılacak olan iptal davasının bölge adliye mahkemeleri nezdinde görüleceği belirtilmektedir.
Hakem kararlarının iptal sebeplerinin tahdidi olarak sayıldığı 439.maddede yapılan değişiklikle, tahkim süresine uyulmaması nedeniyle iptal kararı verildiği hallerde tarafların, hakemleri ve tahkim süresini yeniden belirlemek suretiyle uyuşmazlığı tekrardan tahkim mercilerinin önüne getirebilmelerinin önü açılmaktadır.
E-Apostil Sistemi
Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesinin 1985 yılında yürürlüğe girmesi ile sözleşmeye akit devletlerin resmi makamları tarafından düzenlenmiş olan ve diğer bir akit devlet makamına ibraz edilecek resmi belgelerin temsilcilikler tarafından onaylanması zorunluluğu ortadan kaldırmıştır. Buna göre Apostil şerhi adli belgelere adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarınca, idari belgelere ise valiliklerce verilmektedir.
Değişiklik uyarınca, Apostil işlemlerini kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla elektronik E-apostil sistemi öngörülmektedir. Buna göre elektronik ortamda verilecek e-imzalı Apostil şerhi ile, E-apostil üzerinde yazan kodun bakanlığın internet sitesine girilerek gerçekliğinin ve geçerliğinin teyit edilmesi usulü değişiklik ile öngörülmektedir. Düzenleme ile, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu başkanlıkları veya valiliklerce verilen e-apostil şerhli belgelerin ilgililere PTT A.Ş. tarafından ulaştırılacaktır.
Elektronik Tebligat Zorunluluğunun Kapsamı Genişletiliyor
Değişiklikle, elektronik tebligat zorunluluğunun kapsamı genişletilerek tüm kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, köyler, şirketler, kooperatifler, dernekler, vakıflar, sendikalar, meslek birlikleri, KİT'ler, avukatlar, noterler, bilirkişiler, arabulucular ve kamu kurumlarının hukuk müşavirleri hakkındaki tebligatların zorunlu olarak elektronik ortamda yapılması öngörülmektedir. Ayrıca her ne kadar gerçek kişiler için elektronik tebligat zorunluluğu getirilmiyor olsa da kendi tercihleri ile bir elektronik tebligat adresi almaları durumunda gerçek kişilere yapılacak olan tebligatların sadece elektronik yolla yapılması öngörülmektedir.
Değişiklik bu amaçların gerçekleştirilmesi için PTT tarafından Ulusal Elektronik Tebligat Sisteminin kurulmasını hükme bağlamaktadır. PTT sisteme kaydedilen verilerin güvenliğini 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunun ilgili hükümleri uyarınca korunacağı belirtilmektedir.